Tuesday 9 January 2018

Brussels Sprouts Chin Dan

Nikum 2017, November thla khan Mizoram a thlai la awm ngai lo Brussel Sprout chin dan tur farmer thenkhat te nen kan ruahman a. Brussel Sprout hi khawvawt thlai chikhat niin Zikhlum, Parbawr, Broccoli te nen a thlahtu pakhat (Brassica oleraceae var. sylvestris) intawm niin chhungkaw khat (Brassicaceae / Cruciferae) an ni a, chuvang chuan Mizo te'n enkawl dan leh chin dan kan lo thiam sa Zikhlum te nen a enkawl dan a danglam vak lova. Kan ramah a tha ve thei a ngem tih enchhin pawh a phurawm hle bik a ni. Brussel Sprout chi hi Mizoramah a awm loh avangin hmun dang ami kan chah a, Mizoramah a lo tha ve viau a nih chuan zawm chhang thlak tak tur a ni ang. A chi chah hi Agriculture Technology Management Agency (ATMA), Champhai District in kan chah sak a ni.


Brussel Sprout chu enge?

Brussel Sprout chu zikhlum chikhat a ni mai a, a scientific name chu Bassica oleracea var gemmifera DC niin zikhlum a an lohna chu a hlum hi te reuh te te niin a zikah ni lovin a hnah hmawrah a hlum thung thin. Zikhlum nen a tui lam (taste) pawh a danglam vak lo. Thlai hrisel tak a ni a, Vitamin A a pai hnem a (200-225 IU), Vitamin C pawh a pai hnem viau. Chu mi piah lamah mihringin kan mamawh - niacin, riboflavin, iron leh calcium pawh a pai nual. Khawthlang ram (Western Countries) United States of America leh United Kingdom leh European ram lamah a lar zual bik a. A tlangpuiin chhum tawp emaw, pickle siam nan emaw, a Tin in an ei tlangpui thin. India ramah kan ching nasa lo viau a, Kadaikanal, Nilgiris leh Maharastra lamah te erawh hmuh tur a awm thung. A hnuaiah hian Brussel Sprout chu a lemin hmuh theihin a awm e.

Image Source: Google Image Search
Image Source: Google Image Search

Boruak mamawh dan

Brussel Sprout te hi kawvawt thlai an ni a, khua a lum chuan a hlum hi a thawl vat mai thin. Vur a haw vak lova, chhun lamah ni eng tha tak hmu sela, zanah chuan vurin tlemin han hmet deuh se a thlai thar a tha in a mawi duh bik viau. Khawlum lam 10-25 Degree Centigrade vel hi a that theihna hmun a ni.

Lei mamawh dan

Brussel Sprout lei dur tha leh hul lam a mamawh a, lei ban lutuk ah a tha thei lo thin. Lei thur lam aiin lei al deuh a mamawh bawk a ni (5.8-7.2 pH). 

A chin hun

A tlangpuiin India hmar lamah chuan July - November inkarah an ching ber a, Khawchhak lamah chuan September thla velah an ching thung. India chhim lamah chuan September ai a tlai deuhah an ching thin bawk. Tlangram, ruahtui tamna hmunah chuan nipui thlai atan May-June velah an ching thin a, thlasik thlai atan a chin dawn chuan October-November velah chin mai tur a ni.

A chin dan tlangpui

Sawi tawh angin Brussel Sprout hi zikhlum kan chin dan te nen a danglam lo hle a. Zikhlum ang thovin Nusery (a chi kuang) siam ve a, chuta tang chuan thlakhat leh achanve vel a upa an nihin phun sawn thin tur a ni. Ram 1 Hectare a zau atan a chi 200-500 gram vel a mamawh a. Phun sawn hnuah chuan thlai inkarah feet khat leh a chanve vel a zau an indip tawn loh nan dahawl tur a ni.

A thlai awm hun chhung a rei deuh avangin a than that nan leitha emaw bawngek pek thin tur a ni. Zikhlum leh Parbawr te aiin leitha a mamawh hnem deuh zawk tih hriat tel a tha. A kung bul vel hi thlawh phut deuh thin tur a ni a, hei hian a zung lamin an mamawh boruak a ti tam a, thlaiin an ngeih. Tin, a khat tawkin a mamawh khawp tui pek thin tur a nia, phun sawn zawh velah pek nghal mai tur a ni.

Ni 120 vel a upa an lo nihin a hlum te reuh te te chu ei atan a lawh theih tan tawh thin a, a rah tlai lutuk a lawh hian a tuina a bo ve duak duak thin avangin lawh theih hun a nih tawh chuan lawh vat vat thin tur a ni. A rah te chu pawt bal mai lovin chem hriam tak nen a hnunah tan chhum thin tur a ni e.

A hnuai a lem hi Brussel Sprout rah thar an lawh tawh thlalak a ni e.

Source: Google Image Search



No comments:

Post a Comment