Monday 10 November 2014

Zikhlum Chin Dan



Common Name: Cabbage
Mizo Name: Zikhlum
Scientific Name: Brassica oleracea var. capitata
Family: Brassicaceae
Origin: Mediterranean

Zikhlum hi ‘Cole crops’ zing a thlai pawimawh tak mai a ni a. Vitamin A, B leh C te a pai hlem a. Minerals pawh thahnem tak a pai bawk a ni. India ram a chawhhmeh thlai kan chin zawng zawng 4% hi zikhlum a ni a, China ram tih loh ah chuan India hian a thar hnem ber bawk a ni. Kumthlun a chin theih chi thlai pakhat a ni a. India ram a zikhlum ching hnem state te chu – Orissa, West Bengal, Bihar, Karnataka, Maharashtra, Gujarat leh Punjab te hi an ni. India ramah chuan zikhlum var chi hi a hluar ber a. Zikhlum sen chi leh zihlum chuar chi (Savoy Cabbage) erawh chu kan uar lo hle thung. Zikhlum hi a chhip bial chi leh tung sawl chi te pawh a awm hrang nual a. Zikhlum hnah no hi kan ei ber thin chu a nih hmel e.

BORUAK LEH LEI MAMAWH DAN

Thlasik thlai zing a pakhat a nih avang hian khawvawt leh hnawng deuh raih a mamawh a. Parbawr (Cauliflower) ai chuan boruak vawt, vur leh thlasik a ngam zawk a ngaih a ni. Khaw lum a chin chuan Zikhlum hian a tuina a hlauh a, a dal deuh duap thin. A chi kui thiah nan a khawlum lam mamawh dan 12.8°c – 15.6°c vel hi ni a ngaih a ni. Khaw a lum viau a, 25°c ai a sang a nih chuan zikhlum than a thu mai thin a ni. Mahse tunlai ah erawh zikhlum khawlum ngam chi tunlai thiamna hmangin an siam nual tawh a, chung te chu – Pusa Ageti, Green boy leh Green Express te an ni hlawm.
          Lei chi hrang hrangah a chin theih deuh vek a. Lei ban deuh leh leitha hmun a chin hian a thar a tam bik a, a thar tlai deuh chi chin phei chuan a hlawk viau thin. Lei thur lutuk-ah a tha thei lova, lei thur leh al tehna pH 5.5 atang a 6.5 te hi a mamawh tawk chauh a ni. Lei thur ah chuan chinai thi phul hi a tha khawp mai.

VAREITIES

India ram a kan chin thin tlangpui zikhlum varieties te chu –

1    .     Copenhagen Market
2    .     Drumhead Savoy
3    .     Golden Acre
4    .     Pride of India
5    .     Pusa Drumhead
6    .     Pusa Mukta
7    .     Red Cabbage
8    .     September
CULTIVATION
A kui dan:
          Zikhlum tharhma chi chu August thla-ah an kui ber thin a, a laihawl chu September thla-ah, chutiang zelin a tharthlai chi chu October thla-ah te an kui thin a ni. Hmun thenkhat ah chuan kumkhat chhungin vawi 2 te an thar hman thin a ni. Zikhlum hi Nurdery-ah an kui tiak ber thin a, kuithiah atang a thla khat emaw thlakhat leh a chanve velah a phun sawn a lo hun thin a ni. Phun sawn hma in kan phun sawnna tur hmun chu vawi 3 – 4 vel uluk takin kan let chhuak vek phawt thin tur a ni. Zikhlum tharhma chi chu a bi inkar hlat zawng 45cm – 65cm vel a ni tur a ni. Hnim leh hlo in a tiak phun sawn sa te a tih buai loh nan phun sawn hma in zikhlum hmun tur chu hnim-tur (Herbicides) Trifluralin (1kg/ha) emaw Fluchloralin (0.5kg/ha) emaw Nitrofen (2kg/ha) te kah hmasak phawt hi a finthlak hle.
          Zikhlum Tin 21/2 (hnih leh a chanve) hmun a zau ah zikhlum chi 500 – 750g vel a tawk a ngaih a ni.
Zikhlum Nursery, Phun sawn hma
Leitha pek dan tur:
          Hmun hrang hrang ah a lei awm dan a zir in pek dan tur hrang hrang mithiam te’n an duang chhuak nual hlom a. Mizoram atan chuan – Bawngek leitha (Farm Yard Manure) Kg 1500 vel hi hectare khat hmun atan a tawk vel viau mai. 180kg N, 50kg P leh 50kg K hi fertilizer / leitha pek dan tur tawk a ni. 

Hlo thawlh dan tur:
          Zikhlum hmun ah hniam a lo tam deuh chuan thlawh fai thin tur a ni. Zikhlum zung hi a awmna a pawn lan em avangin nasa lutuk leh thuk lutuk a thlawh fai hian a zung cheh palh a awl em avangin lei pan te chauh thlawh thin tur a ni.
Tui pek dan:
          Zikhlum hi hlum tha tak ni tur chuan a than hun chhung in tui a mamawh deuh reng a. Tam lutuk leh tlem lutuk lo in tui pek reng a mamawh thin. Phun sawn hlim vel a tui pek nghal hi chin dan tha tak a ni. Zikhlum a lo puitlin tawh chuan tui pek tawh loh tur a ni.

HARVESTING

Zikhlum chu a hlum a lo khal that a, a lo puithlin velah seng thin tur a ni. Phai lamah chuan December atang a April thleng hian zikhlum an thar thin, a thar hma chi chu ni 60 – 80 ah a puitling thin a. A thar tlai chi erawh ni 100 – 120 thleng te a mamawh thin thung a ni. Zikhlum hi hectare khat-ah ton 33 – 45 thleng te a thar theih a. Hybrid tha chi erawh a thar a hlawk hle a. 70 – 80 ton thleng a thar thei. 

Source: Google
         

3 comments:

  1. A va'n bengvar thlak em.. chuan,zikhlum hia kâu bal/paih hi a a hlum ṭhat nan a ngai em le aww??

    ReplyDelete
  2. A beng var thlak khop mai

    ReplyDelete