Friday 7 June 2013

Alu, Tomato, Bawkbawn leh Anhling ei hnem lutuk hi a lo tha ber lem lo

Nightshade family (Solanaceae) ho hi en hnem lutuk a lo tha vak a ni awm e. An hmuh chhuahna chu rei deuh tawh mahse kan la hre tlang hlawm lo mai thei. Kei pawh ka hriatna a la rei vak bik miah lo. Heng thlai ho ah hian glycoalkaloids chi khat solanine a awm tel vek a (Solanin nen hriat pawlh awih loh), kan hriat theuh angin alkaloids ho hi tlai ekchhia (excretion) chi khat ve an nia, mihring chuan excretory organ kan neih ang hi an nei ve si lova, thlaite taksa ah insem kualin thlaiin mahni inven nan {rannung (insects) leh ramsa (pests)} te’n an tih chhiat a an ei mai bik loh nan alkaloids te hi an pe chhuak ve reng a, alkaloids hi ‘TUR’ hlauhawm tak a ni ve bawk a ni. Chutiang Alkaloids (glycoalkaloids) chu Solanine hi a ni. He tiang Solanine paithlai kan ei tlang lawn em em – Alu (Solanum tuberosum), Tomato (Lycopersicon esculentum), Bawkbawn (Solanum melongena) leh Anhling (Solanum nigrum) te hi ei tam lutuk chuan taksaah tur a nih miau avangin chhiatna a thlen ve thin a ni. Mihring pangaiah 25mg ai a tam solanine hi kan ei chuan “Nausea” natna a tlen thei a, 400 mg chin chunglam kan thil ei a Solanine a lo awm phei chuan mipangai tan thihpui tham a ni.

Solanine pai tam ei avang a natna thleng thei te chu - nausea, diarrhea, vomiting, stomach cramps, burning of the throat, cardiac dysrhythmia, headache and dizziness te hi a tlang lawn an ni awm e.
Solanine hi mihring tan a hlauhawmna ber a mithiam te’n an hmuh chu Solanine hian Mitochondria tuam tu kawr (membrane) hnathawh ti buai in Calcium cation tam tak Cytoplasm ah a thawn chhuak thin a, chung Calcium cation te chuan cell a tih chhiat mai bakah cell a that (apoptosis) thin bawk a ni.

Alu (potato) hi a khak chuan Solanine hi a tam tihna a ni a, ei tam vak a him lo. Tin, Solanine hi rannung thahna hlo leh natna, fungus bik thahna hlo siamna atan hmanrua ah hman thin a ni bawk awm e. Solanine hi 175 Degree Centigrate chung lam a fry hian a tlem phah ve thin bawk a ni awm e.
Atawpna a tan khing a chung a thlai kan sawi tak te khi vitamin leh taksa mamawh tam tawk tak pai vek chu an ni a, mahse ei luat erawh that lohna chin a awm a nih hmel hle a ni. Lo ngaihtuah ve tawh mai teh :D 


2 comments:

  1. An rah lam ai mah in an hnah hi ania ei loh tur zawk chu. Entir nan tomato hnah, alu hnah, hmarcha hnah etc.

    ReplyDelete