Monday 18 September 2023

Tomato chin dan, Natna, Rannung ei chhetu leh a dang te, A enkawl dan nen


Tomato chin dawn a uluk ngai te:

Nursery leh Field thlan uluk tur:

Nursery:

1) Lei uluk deuh a leh phut tur ani.

2) A chi kui hma Uluk deuha Levelling tur ani.

3) Nurserya thlai tiak ho natna emaw rannungin a tih chhiat veh reng tur

A chinna tur field/Huan:

1) Thlai lo chin toh te,rannung leh natna lo awm tawh te leh a vela thlai leh hnim dingte en thlithlai vek phawt tur ani.

2) Tui pek tur a awm tha dawn em.

3) Lei thur leh thur loh chawtha a tlakchham leh chham loh te test theih nise.

4) Zu va ah buaina lo awm tawh thin em tih chhinchhiah ni bawk sela.

5) Tomato variety thlan uluk tur.

6) China tur hmun lei kha leh vek theih chuan chin hma in nisaah lo pho theih se (rannung tui leh natna hrik tan).Phunsawn hmain Neem cake@ 100 kg/acre. Phula leh leh vek tur ani.

7) A kuina hmuna hnim ,natna leh rannung hrik lo awmsa kha ken darh lo hram tum tur.

8) Natna leh rannung awm leh awm loh kha vil a veh renga a kung na chu a na lo thlai tiak a thlak zel tur ani.

NATNA TLANGLAWN:

Fungus Vanga Natna lo Awm thei te :

a) Damping Off:

Damping off a chikui na (Nursery) atanginhe natna hian a thlai a suat thin a ni. He natna hi bi hnihin a then theih

1)Thlai tiak lo to chhuah hma in a thlai a tawih ral thei (Pre-emergence damping off)

2)Thlai tiak lo chawr chhuak chu a kung hnuailam chu leiseh chin thleng a zuih thin ani. (Post emergence damping off)

Enkawl dan:

1)Tui tlin tir loh tur ani 

2) Nursery bed hi a 15 cm vela sang talin lei tih pawn tur ani 

3) Tomato chi hi kui hmain Trichoderma viride (4 g/kg) or Thiram (3 g/kg) a sawngbawl tur ani.

4) A na hmuh a nih chuan Ridomil gold (2gm/litre tui) a kah tur ani.Lei ah pawh leih tel tur ani.

b) Hnah Val:

a) Septoria Leaf Spot (Natna thlentu : Septoria lycopersici)

b) Early blight (Natna thlentu : Alternaria solani)

c) Late blight (Natna thlentu : Phytophthora infestans)

Enkawl Dan:

1) A na hmuh chuan lakkhawma halral tur ani.

2) Tomato china hmunah thlai dang nena chin thlak thin tur ani.

3) Mancozeb 2 g/litre tui ; Copper oxy chloride 2 g/litre tui emaw Ridomil gold 2 g/litre tui chawhpawlha kah tur ani.Kah atanga ni 8-10 hnuah kah nawn leh a,vawi thum tal kah tur ani.

4) A chi atang pawha in kai chhawng thei a nih avangin a chi chu Thiram emaw Dithane M-45 (2 g/kg seed) a kui hmain chiah tur ani.

C. Fusarium wilt


Enkawl Dan:

1) A na hmuh chuan lakkhawma halral tur ani.

2) Tomato china hmunah thlai dang nena chin thlak thin tur ani.

3) Carbendazim 1.5-2 g/litre tui emaw Ridomil gold 2 g/litre tui chawhpawlha kah tur ani.Kah atanga ni 8-10 hnuah kah nawn leh a,vawi thum tal kah tur ani.

4) Bacteria Vanga Natna lo awm thei te : Bacteria awm leh awm loh hi ooze test kan tih mai,Glass no fimah tui dah a tomato na kung chu zuk chiah ila minute reilote ah tomato kung atangin bacterial ooze kan tih mai chu chum lo chat lovin a rawn paw zam chiai chiai mai ang.

a) Bacterial Wilt: (Natna thlentu: Ralstonia solanacearum)

He natna avang hian tomato hi kar lovah a ti pul phuk phuk thei a ni.

b) Bacterial leaf spot:

Enkawl Dan:

1) A na hmuh chuan lakkhawma halral tur ani.

2) Tomato china hmunah thlai dang nena chin thlak thin tur ani. Entirnan: behlawi-Vaimim-Zikhlum, Bawrhsaiabe-Behlawi-Vaimim, Vaimim-Behlawi-Vaimim[p

3) Ridomil gold (2gm/lt/) Copper Oxy Chloride(2gm/lt) leh bactericides Plantomycin (sawhkhat/sihkhat tui litre 16 ah) a kah tur Emaw  plantomycin 1.6 g/tui litre 16 ah chawhpawlha kah tur ani. Ni 8-10 danah kahnawn a,vawi thum tal kah tur ani.

4) Virus Vanga Natna lo awm thei te:

a) Mosaic: (Kaidarhtu/Vector: Aphids)

b) Leaf Curl: (Kaidarhtu/Vector: Whitefly)

c)Tomato spotted wilt: (Kaidarhtu/Vector: Thrips)

A natna thehdarhtu kan tarlan bakah hian kan hmanrua leh mihring pawhin he natna hi kan thehdarh thin a ni.

Enkawl Dan:

1) A chi hrisel chawh chin tur ani,Phunsawn dawnah heng virus a na hmuh a nih chuan paih bo daih tur ani.

2) Yellow sticky traps leh Blue Sticky @ 12/ha khai tur ani.

3) Tomato huan hi Buh emaw Vamim chin hual chhuah vek ni se.

4) Alu,Bawkbawn,samtawk,hmarcha etc lam chi nen chin pawlh loh hram tur a ni.Tomato chin thanna huan ah pawh heng kan tarlan ho hi chin loh ni se.

5) Rannung an tam chuan Imidachloprid 0.5-1 ml/ tui litre khat emaw Dimethoate 1-2 ml/tui litre khat @ Phunsawn atanga ni 15, 25, 45 a kah tur ani.

Eichhetu Rannung:

Fruit Borer: (Helicoverpa armigera)

Leaf eating Caterpillar (Spodoptera litura)

Tomato pin worm: (Tuta absoluta)


Thlai Venhimdan:

1) Thlai chin hma in lei uluk deuha lehphuta nisa em tir tur ani.a Buhchium thah nan

2) Rannung in a tih chhiat hmuh chuan lakkhawma paih tur ani.Rannung man khawm a thah tur ani.

3) Poison bait: Rice bran 5 Kg + kurtai 500g + Chlorpyriphos 20 EC 625 ml+ 3 lit of tui/ha. Chawhpawlh thata tlai ni tlak hmain huan leh a vel ah chhap tur ani.

4) Ni 40 a upa Derhken (American tall marigold) leh ni 25 upa tomato tiak (1:16 rows) phun kawp tur ani

5) Pheromone trap 12/ha

6) Light trap @1/ha

7) Chlorpyriphos 20 EC 2 lit/ha emaw Dichlorovos 76 WSC 1 lit/ha a kah tur ani.

8) Leaf Miner : (Liriomyza trifolii)

1) Cyantraniliprole 10.26% OD 1.5 ml/tui litre1 a kah tur ani emaw

2) Dichlorvos 76 WSC @ 1 ml/lit or Dimethoate 30 EC @ 2 ml/lit or Monocrotophos 36 WSC @ 1.5 ml/lit or neem seed kernel extract (NSKE) @ 50g/lit a kah tur ani

3) Yellow sticky traps @ 10/ha khai tur ani

Red Spider Mite (Tetranychus spp)

1) Wettable sulphur 50 WP 2g/lit emaw dicofol 18.5 EC 2.5 ml/lit a kah tur ani.

Root Knot nematode (Thlai Rulhlut Meloidogyne incognita)

- Application of carbofuran 3G @ 1kga.i./ha

- Ni 40 a upa Derhken (American tall marigold) leh ni 25 upa tomato tiak (1:16 rows) phun kawp tur ani

- Tomato china hmunah thlai dang nena chin thlak thin tur ani

Natna leh Rannung nilo Harsatna dang awm thei te:

Fruit Cracking:

- Variety a zirte,Boruak inthlak danglam thut avangte,Khawkheng emaw khaw lum (Ni a sat) lutuk vangte,a rah seng hunah tui nasa taka pek te,Boron tlakchham vang te in a awm thei ani.

1) Borax @ 15-20 kg/ha lei ah leih tur ani.

2) Borax 2 gm/tui lt 1 chawhpawlha,Vawi  2-3 a rah tantirh leh a hmin dawn hnaihah kah tur ani.

3) Kan thlai chin in khaw lum lutuk a tawrh loh nan tui a phuh deuh zeuh zeuh tur ani.

Blossom End Rot: BER

BER hi thil pakhat tlakchham emaw tam lutuk vanga awm a nilova,Calcium tlakchham vang emaw,lei thur lutuk vang emaw,leiah thlai chaw Magnesium,Ammonium leh potassium tam bik lutuk avang te,lei hnawng nasa lutuk vang te a awm thei ani.

- polyethylene mulch hman hian BER hi a tlem phah thei ani

- Tui pek in lei tih huh pur thin tur a ni lo ani.

- CaCl2 solution 0.5% (5 ml/tui lt 1) @ a rah hunah kah tur ani.

Puffiness:

Boruak sa lutuk leh hnawng lutuk vangin a awm thei ani.

-Spraying of Borax 10-15 ppm (0.010 gm-0.015 gm/tui 1 litre) a par vul lai taka kah thin tur ani




 


 


 


No comments:

Post a Comment