Saturday 20 July 2013

TUNLAI HLO THLAWH DAN THA

Hlo thawh hi a hah thlakin hun leh tha a heh em em mai a. Khawvel a Agrochemicals an hman tam ber chu hnim thahna (herbicides) a ni. Loneitu te hian an lo a an hnathawh pui ber pakhat chu hlo thawh hi a ni tlat a ni. Hnim a tamna ah chuan thlai a tha thei si lo a, chuvang in thlawh loh tawp lah chuan a thar tlem leh thung si a. Mithiam te chuan hlo thawh hah thlak zia hria in a zangkhai theih dan tur an zawng in an zir na sa a, tunah chuan harsa lutuk lo in a tih theih ta. Mizoram a kan loneitu tam tak te'n an la hre ve si lo a, a pawiin an khawngaih thlak em em a ni. An hriat ve theih nan tan ila sauh sauh ang u.

Engtin nge hlo chu awlsam zawk in kan thlawh ang le? Ele, hlo thlawh dan hi mithiam te chuan chi hrang hrang in an then a, chung 3 te chu-

1) Prevention (a ven a ven):- Prevention tih chuan ka lo/huan leh a chheh velah hnim leh a chi kan ti lut lo ang a, kan kawr leh huan a kan thawhna hmanrua vel chu fai tak a vawngin hnim chi (seed) dar sarh tur kan veng tlat ang. He tiang a kan tih loh chuan eng ang pawn hlo tlo mah ila a sawt tak tak dawn lo a ni.

2) Mechanical methods:- He mi ah hian tih dan hrang hrang a awm a, Hand hoeing (kut a hlo thlawh), Fire cultivation, Hand pulling, Lei leh (tillage) etc. He method hi a tangkai em em a ni, mahse kan sawi thui lo ang, "a va thui eeeeeee" in ti leh palh ang.

3) Agronomic/Cultural methods
: He pawh hi a tangkai em em a, thlai ching tu te chuan hre vek ila a tha ngawt mai. Chung te chu - Thlai phun hun, Thlai phun hun han tih tawp hian in hrethiam lo deuh mai thei a, entirnan wheat kan chin a hma deuh a kan tuh chuan hnim chi khat Avena fatua kan tih hi a tam duh em em a, tlai deuh a kan chin erawh chuan Phalaris minor a tam leh duh em em thung, chu vang chuan a hun tak a kan chin a pawimawh em em a ni. Seed spacing, Stale seedbed method, Plant population, mulching etc. te hi an ni. A mal te te a sawi a chakawm viau rualin a sei dawn em mai, inchhiar leh peih lo ange.

4) Chemical method:- He mi bik hi hlo thlawh ti nuam em em mai tu a ni a, mahse a uchuak a hman leh hman nasat lutuk chuan lei hi thlai chin theih loh khawpin a chhe thei a, tin herbicides (hlo thahna) then khat hi a hlauhawm riau a (eg. Atrazine leh Simazine te chu European countries te chuan an BAN hmiah mai a, tin Paraquat hian Parkinson natna a thlen theiin an hria) chuvang chuan fimkhur tak leh mithiam te rawn chung zel a hman a ngai a ni. Herbicide hman nasat zual hming tlem han thai lang ila - Diquat, 2,4 - D, Metolachlor, Butachlor, Isoproturon, Fluchloralin.

5) Biological control: Hei hi a hrisel in khuanu duansa hmang a hlo thawlh dan a ni a, thlai nat na leh rannung hnim ei chhe thei chi hmang in kan huan a hmin te chu ka ti che reu dawn a ni. Chung atan a hman thenkhat tlem han sawi lang ila - Water hyacinth ( Eichorrnia crassipes)

No comments:

Post a Comment