Taksa tana Thingpui (Tea) in thatna te

                                                         Hming      :       Tea (Thingpui)
                                          Scientific Name      :       Camellia sinensis
                                                         Family      :       Theaceae

                    Mizo te hi thingpui ngaina tak hnam kan  ni a, thenrual pawlna leh inleng te lo kawm nan te, inhmuh khawmna hmunah te kan chawi lar em em leh a tel lova kan awm theih loh pakhat chu thingpui hi a ni a. Heti khawp a kan ngainat nisi hi taksa tan a thatna leh tangkaina hria kan tam lo mai thei. Chuvang chuan i han chhui zau teh ang.

Origin:

               Thingpui hi China atang a rawn chhuak niin an ngai a. China ram thawnthu-ah chuan thingpui hi kum B.C. 2737 khan Shennong hmunah intan a ni tih a sawi a, mahse finfiahna nen a zirchianna-ah chuan Yunnan / Sichuan hi a lo chhuahna ni a ngaih a ni. Ziak ngei a thingpui chungchang ziahna hmasa ber ram pawh China tho a ni. Thingpui hi atirah chuan damdawi a tan a hman thin a ni a, tak deuh in an in thin. Mahse hun kal zelah damdawi atan chauh ni lovin in thin a lo ni ta a ni.

Kan Tan Thlai Ei Phal a ni.

"Pathian chuan heti hian a ti bawk: “Ngai teh u, in ei atân leia thlai, a fanga rah te; thei, a mu neia rah te ka pe a che u; leia ran zawng zawng te, chunglêng sava te leh nungcha lei chunga vâk chi te ei atân hnimhring ka pe bawk a ni,” tiin. Chutiang chu a ni ta mai a."

 -Genesis 1:29-30

A chung a ka thai lan khi kan Bible (Parallel Bible) a Pathian in mihring te a siam tirh a eitur a pek te an ni a. Han ngaihtuah vang vang hian mihringin thlai kan mamawh zia hre tute kan ni awm e. Min siam tuin kan eitur a min pek hmasak ber chu thlai hi a ni tih phat rual a ni a lo. Khawvel tuk verh ah hawizau in Agriculture leh Horticulture te kan han zir ve a, kum 10 dawn lai chu thlai chungchang zir hian keimah tak phei chu ka lo tei vel ta reng mai. Thlai hriselna leh mihring in kan mamawh engkim mai a lo tamzia chu a zir a han zir meuh chuan hriat sen a lo ni lo. Hun rei tawh tak atang khan keima mimal ngaihdanah chuan tuna mi pangaiin kan ei piah lamah thlai tinreng mai hi mihring te tan a tha tur a Pathianin min pek a nih avang hian eiin chaw berah pawh hmang ta ila a va hrisel dawn em tih hi ka rilru-ah a awm reng thin a. Mahse science lam ngaihtuahin fiahna mumal ka hmu thei tlat lo. Mihringin chaw a kan hman thlai te hi han chhiar hian a lo tam lo hle mai a, Thlai chi hrang 100 - 150 vel bak hi khawvel pum ang huap pawhin mihring te hian kan lo ei meuh lova. Kan ei thin bakah hian thlai hrisel tak tak a awm teuh a ni tih hi phat rual erawh chu a ni lo thung. Engpawh nise thlai tin reng mai hi kan tan chaw a hman tlak a lo nih zia chu tunhnai khan a lo lang fiah ta.